University of Twente Student Theses

Login
As of Friday, 8 August 2025, the current Student Theses repository is no longer available for thesis uploads. A new Student Theses repository will be available starting Friday, 15 August 2025.

Cybersecuritytrainingen in de zorg : Een meta-analyse naar de effectiviteit van verschillende bezorgingsmethoden op leerresultaten en gedragsverandering bij zorgmedewerkers

Tenhage, T. (2025) Cybersecuritytrainingen in de zorg : Een meta-analyse naar de effectiviteit van verschillende bezorgingsmethoden op leerresultaten en gedragsverandering bij zorgmedewerkers.

[img] PDF
1MB
Abstract:Het Nederlandse zorgstelsel behoort internationaal gezien tot de beste ter wereld. Op het gebied van toegankelijkheid en betaalbaarheid van de zorg staat Nederland in de top 3 (Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD], 2023; Schneider e.a., 2021). Ook op kwaliteit scoort Nederland bovengemiddeld voor zowel eerste- en tweedelijnszorg (OECD, 2023). Mede hierdoor wordt het Nederlandse systeem vaak aangehaald als voorbeeld voor andere landen. Ondanks dat Nederland internationaal goed scoort, lopen we ook tegen problemen aan in de zorg. Zo staat de betaalbaarheid, waar Nederland momenteel internationaal gezien goed op scoort (OECD, 2023), onder druk. De totale zorgkosten van de overheid nemen structureel jaarlijks toe. In 2024 waren de totale zorguitgaven AC97,8 miljard. De verwachting is dat dit in 2028 oploopt tot AC120,6 miljard (Ministerie van Financien, 2024). Bovendien staat de capaciteit van de zorg onder druk, waardoor de wachttijden voor diagnostiek en behandeling in de medisch-specialistische zorg de afgelopen jaren een recordhoogte hebben bereikt (De Staat van Volksgezondheid en Zorg, 2025a, 2025b). Aan de ene kant zorgen personeelstekorten voor de toenemende druk op de zorg. De verwachting is dat het personeelstekort toeneemt van 54.000 in 2024 naar ongeveer 270.000 in 2034 (Prognosemodel Zorg en Welzijn, 2024). Aan de andere kant neemt ook de vraag naar zorg toe. De levensverwachting stijgt en zit inmiddels op 80,3 jaar voor mannen en 83,3 jaar voor vrouwen (vzinfo, 2024a). Daarnaast neemt het aantal chronisch zieke mensen en mensen met multimorbiditeit toe (vzinfo, 2024b). Digitalisering wordt gezien als een cruciaal onderdeel van een toekomstbestendig zorgsysteem dat zowel de toegankelijkheid als de kwaliteit waarborgt. Digitale zorg heeft de potentie om de productiviteit van het zorgpersoneel te verhogen en zo de toegankelijkheid en betaalbaarheid te waarborgen (Rutten e.a., 2025). Voorbeelden van digitale zorg ofwel eHealth zijn: een elektronisch pati¨entendossier, een online afspraak met de dokter, sensoren voor thuismonitoring of schoonmaakrobots (Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport [VWS], 2018). De digitalisering van de zorg brengt echter ook grote risico’s met zich mee. Zorginstellingen worden steeds vaker doelwit van cyberaanvallen, wat kan leiden tot ernstige datalekken waarbij gevoelige persoonlijke informatie op straat belandt. Daarnaast kunnen ransomware of DDoS-aanvallen er zelfs voor zorgen dat de zorgverlening (tijdelijk) volledig stil komt te liggen (Z-Cert, 2024). Uit onderzoek blijkt dat mensen vaak de zwakste schakel vormen bij het voorkomen van cybersecurity-incidenten (Nobles, 2018; Triplett, 2022). Zo klikken medewerkers regelmatig op onveilige links in e-mails, gebruiken zij zwakke wachtwoorden of maken ze geen gebruik van two-factor-authentication (Z-Cert, 2022). Cybersecurity trainingen zijn belangrijk voor het bijbrengen van kennis bij zorgpersoneel, om zo de menselijke fouten te voorkomen (Coventry & Branley, 2018). Helaas kampen deze trainingen vaak met een lage deelname, doordat ze niet goed aansluiten op de behoefte van de doelgroep. Dit zorgt voor lage motivatie en betrokkenheid onder de deelnemers (Chowdhury & Gkioulos, 2023; Prummer e.a., ¨ 2024). Belangrijk is om de trainingen meer aan te laten sluiten op de behoefte en voorkeuren van de deelnemers, in dit geval zorgmedewerkers. Volgens onderzoek door van Zee (2024) verhogen specifieke attributen van cybersecuritytrainingen de bereidheid van zorgmedewerkers om hieraan deel te nemen. De volgende attributen zijn daarbij ge¨ıdentificeerd: sessieduur en frequentie, leermethode, hoeveelheid samenwerking vereist, bezorgingsmethode en compensatie (van Zee, 2024). Bij deze set attributen is gekeken naar de attribuutniveaus waaraan zij de voorkeur geven. Er is echter niet gekeken of deze daadwerkelijk bijdragen aan betere leerresultaten of gedragsverandering. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat een aantrekkelijk gevonden attribuut in de praktijk juist een negatieve of verwaarloosbare invloed heeft op het leerproces of het gedrag van medewerkers. Om uiteindelijk een effectieve cybersecuritytraining te ontwikkelen, is het daarom belangrijk om ook de daadwerkelijke effectgroottes van deze attributen te onderzoeken, zodat de volgende vraag beantwoord kan worden: “Wat is de effectgrootte van de verschillende niveaus van de trainingsattributen — zoals sessieduur en frequentie, leermethode, hoeveelheid samenwerking, bezorgingsmethode en compensatie — op leerresultaten en gedragsverandering bij zorgmedewerkers, en in hoeverre komen deze overeen 3 met de voorkeuren zoals vastgesteld door van Zee (2024)?” Dit onderzoek richt zich op de effectiviteit van verschillende bezorgingsmethoden binnen cybersecuritytrainingen, en vormt daarmee een eerste stap in het beantwoorden van de bredere vraag naar de effectiviteit van trainingsattributen. Er is specifiek gekozen voor de bezorgingsmethode omdat deze in de praktijk vaak het meest zichtbaar ´en het gemakkelijkst aanpasbaar is. Daarnaast beïnvloedt dit attribuut in hoge mate de wijze waarop andere elementen zoals de mate van samenwerking en de leermethode vorm krijgen; een training via een app biedt immers andere mogelijkheden dan een fysieke sessie. Dit leidt tot de volgende onderzoeksvraag: Wat is het effect van verschillende bezorgingsmethoden (via app, website of fysieke locatie) op de leerresultaten en gedragsverandering van zorgmedewerkers in het kader van cybersecuritytrainingen?
Item Type:Essay (Bachelor)
Faculty:TNW: Science and Technology
Subject:81 education, teaching
Programme:Health Sciences BSc (56553)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/107188
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page