University of Twente Student Theses

Login

Access denied! : onderzoek naar toegankelijkheid van methodesite en cd-rom behorende bij mixed media methoden voor leerlinge met een visuele beperking, motorische beperking of zonder beperking

Velthuis, D. te (2005) Access denied! : onderzoek naar toegankelijkheid van methodesite en cd-rom behorende bij mixed media methoden voor leerlinge met een visuele beperking, motorische beperking of zonder beperking.

[img] PDF
10MB
Abstract:Educatieve uitgeverijen gebruiken steeds vaker interactieve media als ondersteuning of aanvulling bij hun methoden die voor het voortgezet onderwijs ontworpen zijn. De combinatie boe, cd-rom en internet wordt ook wel mixed media genoemd. Op dit moment zijn internet en cd-rom een aanvulling op de methoden, maar deze media nemen wel een steeds belangrijker plaats in naast de traditionele leesboeken. Maar kunnen alle leerlingen, dus ook leerlingen met een beperking de cd-rom en de methodesite gebruiken? Op de conferentie Informatie in Zicht in 2003 werd door Accessibility samen met de uitgever ThiemeMeulenhoff besloten dat het zinvol zou zijn om de toegankelijkheid van de ICT componenten van mixed media methoden te onderzoeken en daarbij de mogelijke problemen ten aanzien van de toegankelijkheid te inventariseren. Deze scriptie geeft hieraan invulling en identificeert mogelijke toegankelijk- heidsproblemen op de cd-rom's en de methodesites met behulp van zowel toetsingen volgens richtlijnen als met gebruikersonderzoek. Een ander belangrijk doel van dit onderzoek is het in kaart brengen van de verschillen in problemen tussen leerlingen met een beperking en leerlingen zonder een beperking. Daarmee kunnen de specifieke handicap gerelateerde problemen worden vastgelegd en kunnen algemene usability problemen worden gescheiden van specifieke problemen van mensen met een beperking. Bij het onderzoek met de richtlijnen is gebruik gemaakt van internationaal erkende richtlijnen zoals vastgesteld door het W3C voor webtoegankelijkheid (Web Content Accessibility Guidelines 1.0) en de Microsoft Windows Guidelines for Accessible Software Design voor software. De uitkomsten van het richtlijnenonderzoek zijn ook vergeleken met het gebruikersonderzoek. In overleg met de drie grootste Nederlandse educatieve uitgeverijen zijn vier cd-rom's en twee methodesites van in totaal drie mixed media methoden onderzocht die op dit moment veel worden gebruikt in het onderwijs. Het uitgevoerde onderzoek bestaat uit twee gedeelten, een toetsing met richtlijnen en een gebruikersonderzoek met de (potentiele) gebruikers van de mixed media methoden. De methodesites zijn door experts van stichting Bartimeus Accessibility getest aan de hand van de zestien ijkpunten van het Web Content Accessibility Guidelines (prioriteit 1). Experts van project Software In Zicht hebben de cd-rom's getoetst op toegankelijkheid. In het gebruikersonderzoek hebben vijfentwintig leerlingen uit het voortgezet onderwijs de mixed media methoden getest. De groep bestond uit vijf visueel beperkten met een brailleleesregel, vijf visueel beperkten met vergrotings- software, vijf visueel beperkten zonder hulpmiddelen, vijf motorisch beperkten aan arm en/of hand en vijf leerlingen zonder een beperking. De leerlingen hebben een groot aantal opdrachten gemaakt met behulp van de cd-rom's en de methodesites. Bij de gevonden problemen is onderscheid gemaakt tussen onoverkomenlijke, belemmerende, lastige en irritante problemen. Zowel het richtlijnen-onderzoek als het gebruikersonderzoek tonen aan dat de cd-rom's en methodesites van de mixed media methoden op dit moment niet toegankelijk zijn. Drie van de vier onderzocht cd-rom's en een van de twee methodesites zijn voor visueel beperkten met een brailleleesregel vrijwel niet toegankelijk. Deze leerlingen hebben maar 5% van alle opdrachten correct kunnen afronden, terwijl de leerlingen zonder een beperking bijna alle opdrachten correct hebben kunnen afronden. De leerlingen met een beperking hebben daarnaast meer tijd nodig om de opdrachten correct af te ronden dan leerlingen zonder een beperking. Het kost hen ook meer moeite ende gevolgen van de problemen zijn ook sneller belemmerend. Er bestaan onderling overigens grote verschillen tussen de vijf groepen in het aantal problemen. De visueel beperkten met een brailleleesregel of spraakuitvoer ondervinden op de cd-rom significant meer belemmerende bedieningsproblemen dan de andere vier groepen. Op de cd-rom en methodesite ondervindt deze groep meer onoverkomelijke tekstproblemen dan de andere vier groepen. Ook hebben ze meer hulp nodig. Visueel beperkten met vergrotingssoftware ondervinden onoverkomelijke problemen vanwege het feit dat hulpapparatuur niet alles op de cd-rom ondersteunt. Ook ondervinden ze veel problemen met bijvoorbeeld kleine letters en kleurcontrast (beeldproblemen). De visueel beperkten zonder hulpmiddelen ondervinden significant meer beeldgerelateerde problemen dan de motorisch beperkten en de deelnemers zonder een beperking. De motorisch beperkten ondervinden meer bedieningsproblemen dan de andere vier groepen, maar dit verschil is niet significant. Een reden hiervoor kan zijn dat deze leerlingen geen hulpapparatuur gebruiken. Zowel in de toetsing volgens richtlijnen als in het gebruikersonderzoek worden de onoverkomelijke problemen genoemd. Het gebruikersonderzoek geeft meer inzicht in specifieke doelgroepproblemen en de ernst van de problemen. Begripsproblemen zijn niet meetbaar in de toetsing volgens richtlijnen. Aanbevolen wordt om meer gebruikersonderzoeken uit te voeren met mensen met een beperking. In het bijzonder de belemmerende, lastige en irritante problemen wat betreft bediening, tekst, beeld en hulpapparatuur komen dan meer naar voren. De toetsing met richtlijnen geeft een goed beeld vande onoverkomelijke problemen. De uitgeverijen onderstrepen dat toegankelijkheid van cd-rom's en methodesites van groot belang is voor de toekomstige integratie- en emancipatiemogelijkheden van mensen met een beperking. Dit onderzoek kan helpen om een eerste indruk te krijgen van de huidige situatie en problemen en geeft daarme aanknopingspunten voor het ontwikkelen van oplossingen. Parallel aan dit onderzoek is daarom in samenwerking met belanghebbenden, zoals de Universiteit Twente en de Hogeschool vande Kunsten, een projectplan ingediend bij het Ministerie van Onderwijs Cultuur en Wetenschap. Samenwerking van alle betrokkenen om de toegankelijkheid te verbeteren is daarbij van groot belang. Daarnaast is het fijn om te weten dat een toegankelijke methodesite of cd-rom zowel innovatie als administratieve lastenverlichting kan versterken.
Item Type:Essay (Bachelor)
Clients:
Stichting Bartimeus Accessibility
Faculty:BMS: Behavioural, Management and Social Sciences
Subject:05 communication studies
Programme:Communication Studies BSc (56615)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/57796
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page