University of Twente Student Theses

Login

Sensation seeking en de prospect theory

Baarspul, H. (2007) Sensation seeking en de prospect theory.

[img] PDF
311kB
Abstract:Lange tijd is de Expected Utility Theory (EUT) één van de meest dominante normatieve beslistheorieën geweest. In de theorie wordt gesteld dat degene die een beslissing neemt (per definitie) een keuze moet maken tussen risicovolle of onzekere verwachtingen door de verwachte waarde van verschillende keuzen met elkaar te vergelijken. Halverwege de 20e eeuw ontstaat steeds meer kritiek op deze benadering. Verschillende wetenschappers tonen aan dat individuen niet zozeer het netto resultaat van een keuze bekijken, maar een gewicht toekennen aan keuzes; er ontstaat een preferentie die niet met de bestaande theorie kan worden geduid. Tversky en Kahneman postuleren een alternatieve theorie, de Prospect Theory (PT). Deze gaat uit van de toedeling van een gewicht door individuen aan keuzeopties en concentreert zich vooral op risicobesliskundige processen. Centraal staat het referentiepunt van redeneren; wanneer informatie op een bepaalde manier wordt gerepresenteerd (en daarmee het referentiepunt verandert) zijn individuen geneigd andere keuzes te maken. Wanneer informatie positief, in termen van winst, wordt geformuleerd, is een individu meer geneigd risicoaversief gedrag te vertonen. Is de informatie juist negatief gekleurd, in termen van verlies, dan doet het omgekeerde effect zich voor: men vertoont risicovol gedrag. Het effect dat Tversky en Kahneman in hun onderzoeken rapporteren is echter niet volledig; er is altijd een gedeelte van de respondenten dat kiest voor de tegenovergestelde optie dan de Prospect Theory voorspelt. Mogelijk zijn er factoren die van invloed zijn op het referentiepunt van redeneren of is er een andere factor die eraan bijdraagt dat men bepaald gedrag vertoont; er is divers onderzoek gedaan naar factoren die van invloed zijn op risicogedrag, zoals de ernst van de gevolgen van het risico (perceived dread), de ernst van het risico, de mate van controle, (on)zekerheid en vertrouwen. De centrale vraag in dit onderzoek is dan ook hoe het risicogedrag dat niet conform de PT plaatsvindt, verklaard kan worden. Een verklaring zou gevonden kunnen worden in het concept sensation seeking (de noodzaak tot het hebben van gevarieerde, nieuwe en gecompliceerde gevoelens en ervaringen), oorspronkelijk geïntroduceerd door Zuckerman. Volgens Zuckerman bepaalt de mate van sensation seeking of men in risicovol of juist minder risicovol gedrag vervalt. Door de mate van sensation seeking bij respondenten te meten en dit af te zetten tegen de resultaten op de keuzevraagstukken die Tversky en Kahneman hanteren, kan mogelijk een uitspraak worden gedaan over of sensation seeking bijdraagt aan het nemen van beslissingen aangaande risico. Het onderzoek is afgenomen onder 60 respondenten aan de universiteit Twente, die een vragenlijst bestaande uit een drietal verschillende onderdelen moesten invullen. Allereerst zijn er de gekleurde (ofwel geframde) keuzevraagstukken, veelal ontleend aan de vragen die Tversky en Kahneman gebruiken. De vragen zijn veelal positief of negatief (in termen van winst of verlies) geformuleerd en ondergebracht in twee verschillende vragenlijsten, een positieve en een negatieve versie. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van de Brief Sensation Seeking Scale (BSSS), een verkorte versie van bestaande sensation seeking schalen door Hoyle et al., om het concept sensation seeking te meten. Het laatste onderdeel is een trait-exity schaal, de Emotiezelfrapportage (EZR), die gebruikt wordt om te controleren of er zich een mogelijk vragenlijsteffect voordoet doordat de versies geframed zijn en of er respondenten zijn die extreem scoren en op die manier de betrouwbaarheid van de resultaten compromitteren
Item Type:Essay (Bachelor)
Faculty:BMS: Behavioural, Management and Social Sciences
Subject:05 communication studies
Programme:Psychology BSc (56604)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/58718
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page