University of Twente Student Theses

Login

Het waterschap als zelfstandig bestuursorgaan? De mogelijkheden en hindernissen bij een eventuele omvorming van het waterschap vanuit een juridische optiek

Kleizen, Bjorn (2012) Het waterschap als zelfstandig bestuursorgaan? De mogelijkheden en hindernissen bij een eventuele omvorming van het waterschap vanuit een juridische optiek.

[img] PDF
992kB
Abstract:De afgelopen decennia is het waterschapsbestel aanzienlijk veranderd. Er is sprake van een grootschalige centralisering, van ingrijpende wijzigingen in het wettelijk kader omtrent de waterstaatshuishouding en van veranderingen in de waterschapsdemocratie. Op het punt van de waterschapsdemocratie signaleren sommige actoren echter alsnog tekortkomingen. Zo zou de lage opkomst bijvoorbeeld duiden op een slechte democratische legitimatie. In de discussie over de toekomst van het waterschap wordt daarom wel eens voorgesteld om de regionale waterstaatshuishouding door een zelfstandig bestuursorgaan (zbo), in plaats van een democratisch gelegitimeerd openbaar lichaam, te laten uitvoeren. Het is op dit punt dat dit onderzoek inhaakt. Het onderzoek geeft antwoord op de vraag in hoeverre een zbo, met name in juridisch opzicht, geschikt is voor de uitvoering van de regionale waterstaatshuishouding. Daarbij wordt een ruime definitie van het zbo gehanteerd. Middels deze definitie kan ook het provinciale alternatief op het landelijk zbo, de bestuurscommissie, meegenomen worden. Het onderzoek zoekt daarbij de vergelijking tussen de geschiktheid van het openbaar lichaam en de geschiktheid van een zbo-structuur. Deze invalshoek leidt tot een aantal juridisch-beleidsmatige criteria waaraan de mogelijkheden van het openbaar lichaam en de twee soorten zbo’s getoetst worden. Dit alles vanuit het perspectief van de regionale waterstaatshuishouding, en de bevoegdheden en eigenschappen die nodig zijn voor de uitvoering van deze taak. De analyses in dit onderzoek steunen op een uitvoerige literatuurstudie van de beschikbare juridische en bestuurskundige literatuur. Geconcludeerd wordt dat het openbaar lichaam als organisatievorm voor de waterschappen meer geschikt is dan het zbo. Er zijn een aantal argumenten die deze conclusie ondersteunen. Belangrijk is allereerst de mogelijkheden die het openbaar lichaam heeft om haar taakuitvoering democratisch te legitimeren. Deze legitimatie biedt een goede juridische basis voor de waterschappen om hun verordenende bevoegdheden, bevoegdheden tot het heffen van belastingen, en andere bevoegdheden met beleidsvrijheid uit te voeren. Een zbo mag daarentegen geen belastingen heffen en andere bevoegdheden met beleidsvrijheid zijn mogelijk, maar in juridisch opzicht doorgaans slecht gelegitimeerd. De twijfelachtige democratische legitimatie van het zbo maakt bovendien dat de regering de laatste jaren terughoudendheid bepleit bij het instellen van nieuwe zbo’s. Dit heeft als gevolg dat zbo’s momenteel enigszins ‘uit de mode’ zijn, en dat het instellen van nieuwe zbo’s met argusogen wordt bekeken. Ook de huidige kijk op zbo’s is dus niet bevorderlijk voor een omvorming van de waterschappen. Daarnaast bezit het waterschap als openbaar lichaam aanzienlijke onafhankelijkheid, zowel in financiële als in beleidsmatige zin. Dit heeft als voordeel dat algemene beleidsafwegingen die plaatsvinden bij de hoofdstructuur van het Nederlands openbaar bestel niet snel afbreuk kunnen doen aan de uitvoering van de regionale waterstaatshuishouding, door bijvoorbeeld een kleiner budget voor deze taak te stellen. Het omvormen van het waterschap naar een zbo doet hier afbreuk aan. Beleidsmatig mogen de waterschappen als zbo niet alle bevoegdheden uitoefenen en zullen ze te maken krijgen met verhevigd toezicht. Financieel mogen de waterschappen als zbo bijvoorbeeld geen belastingen meer heffen.
Item Type:Essay (Bachelor)
Faculty:BMS: Behavioural, Management and Social Sciences
Subject:88 social and public administration
Programme:Public Administration BSc (56627)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/61968
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page