University of Twente Student Theses

De leraar als veranderaar?: Een onderzoek naar de rol van maatschappijleerdocenten bij curriculumveranderingen binnen hun vak naar aanleiding van de venieuwde opdracht tot burgerschapsvorming

Osterloh, Elisabeth (2009) De leraar als veranderaar?: Een onderzoek naar de rol van maatschappijleerdocenten bij curriculumveranderingen binnen hun vak naar aanleiding van de venieuwde opdracht tot burgerschapsvorming.

PDF
1MB

Abstract:	De Nederlandse samenleving is in beweging. In dat kader is ook het onderwijs aan continue veranderingen onderhevig. Specifiek naar aanleiding van recente ontwikkelingen in de maatschappij, staat momenteel 'burgerschapsvorming', als maatschappelijke educatie die haar plek moet vinden in het onderwijs, hoog op de agenda van politiek en onderwijsveld. Dergelijke veranderingen confronteren docenten met enorme uitdagingen. Zij zijn het immers die uiteindelijk hun dagelijkse bezigheden zullen moeten aanpassen. In dat kader het lijkt steeds duidelijker te worden dat de rol van docenten bij het proces van curriculum-verandering cruciaal is. De leidende vraag in dit afstudeeronderzoek is: in hoeverre is een actieve rol van docenten gerelateerd aan een succesvolle implementatie van curriculum-veranderingen. Deze onderzoeksvraag is benaderd middels onderzoek naar de rol die maatschappijleer-docenten (VO/MBO) hadden bij curriculum veranderingen binnen hun vak naar aanleiding van de vernieuwde opdracht tot burgerschapsvorming. Daarbij is uitgegaan van een verwachting die op basis van literatuurstudie is ontstaan en die door middel van een case study-onderzoek getracht is aannemelijk te maken in de praktijk. De verwachting was, dat een actieve docentrol bij het proces van curriculumverandering tot een succesvolle implementatie leidt en dat die actieve rol van docenten afhankelijk is van de volgende factoren: change agentry, eigenaarschap, positieve emoties, efficacy, professionele ontwikkeling en een faciliterende schoolcultuur. Geconcludeerd is uiteindelijk dat het, met betrekking tot de onderzochte praktijk, inderdaad zo is dat een actieve docentrol aan een succesvolle implementatie van curriculumveranderingen gerelateerd kan worden. Ook is geconcludeerd, dat change agentry, eigenaarschap, positieve emoties en een faciliterende schoolcultuur gerelateerd zijn aan een actieve docentrol. Wat professionele ontwikkeling betreft kan gezegd worden, dat voornamelijk interne ontwikkelingsactiviteiten (samenwerking in professionele leergemeenschappen) bevorderend werken voor een actieve docentrol, terwijl externe ontwikkelingsactiviteiten minder voorspellend zijn. De rol van efficacy blijkt niet duidelijk uit dit onderzoek. Ten slotte is nog opgemerkt dat een actieve docentrol tot een consistente curriculumverandering leidt, wat vervolgens weer aan een succesvolle implementatie gerelateerd kan worden. Met betrekking tot voorgaande conclusies, wordt het volgende aanbevolen, voor vergelijkbare situaties als de onderzochte, aan met name scholen en schoolleiders: geef de (maatschappijleer)docent, als uiteindelijke uitvoerder van onderwijsbeleid voldoende de ruimte en vrijheid om, binnen bepaalde kaders, zijn of haar eigen onderwijs vorm te geven - naar aanleiding van zijn of haar eigen visie. Dit impliceert verder het volgende: Geef de docent de ruimte en vrijheid om als change agent, dat wil zeggen als veranderaar te fungeren. Geef de docent de ruimte en vrijheid om eigenaarschap te creëren. Dit punt is sterk gerelateerd aan het voorgaande. Besteed aandacht aan de emotionele dimensie van veranderen. De ruimte en vrijheid om als change agent te fungeren en om eigenaarschap te creëren, en de aandacht voor de emotionele dimensie van veranderen moeten gefaciliteerd en ondersteund warden door de school. De hiervoor genoemde facilitering en ondersteuning van scholen met betrekking tot een actieve rol van docenten in het veranderproces lijkt bijzonder tot zijn recht te komen wanneer er sprake is van professionele leergemeenschappen waarin docenten samenwerken en zich samen professioneel ontwikkelen met betrekking tot veranderingen en vernieuwingen.
Item Type:	Essay (Master)
Faculty:	BMS: Behavioural, Management and Social Sciences
Subject:	81 education, teaching
Programme:	Educational Science and Technology MSc (60023)
Link to this item:	https://purl.utwente.nl/essays/64227
Export this item as:	BibTeX EndNote HTML Citation Reference Manager

Show download statistics for this publication

Repository Staff Only: item control page