University of Twente Student Theses

Login

De invloed van (on)afhankelijk toezicht op de kwaliteit van toezicht door rijksinspecties

Stahlie, M. (2022) De invloed van (on)afhankelijk toezicht op de kwaliteit van toezicht door rijksinspecties.

[img] PDF
1MB
Abstract:De huidige positionering van rijksinspecties binnen het openbaar bestuur en recente casussen leiden tot vragen over in hoeverre rijksinspecties hun kerntaken onafhankelijk kunnen uitvoeren. Door een context van tegenstrijdige belangen en de huidige waarborgen van onafhankelijkheid, via bijvoorbeeld de Aanwijzingen inzake de rijksinspecties, zijn rijksinspecties kwetsbaar voor inkapseling door de ondertoezichtstaande partij, de beleidsmakers of andere belanghebbenden. Op macro- en meso level kan er sprake zijn van tegengestelde belangen van bijvoorbeeld burgers, ondertoezichtstaanden, beleidsmakers of de politiek. Zo kan er druk ontstaan vanuit de politiek, het ministerie of de sector, wat kan leiden tot beïnvloeding van de kerntaken van rijksinspecties. Het doel van deze masterscriptie is om de invloed van mechanismen van (on)afhankelijk toezicht op de kwaliteit van toezicht door rijksinspecties te onderzoeken. De geselecteerde casussen die worden geanalyseerd zijn het onderzoek naar het Cornelius Haga Lyceum door de Onderwijsinspectie, de toetsing van de Stint door de RDW en de gaswinning in Groningen, waar het Staatstoezicht op de Mijnen de aangewezen toezichthouder is. Vervolgens wordt onderzocht welke interventies in welke specifieke contexten kunnen ingrijpen op deze mechanismen, om kwaliteit van toezicht door rijksinspecties te verbeteren, door het versterken van de onafhankelijkheid van rijksinspecties. Door middel van onderzoek naar mechanismen bij casuïstiek die leiden tot meer of minder onafhankelijk toezicht in specifieke contexten, kunnen er lessen worden getrokken uit de praktijk. Bovendien biedt literatuuronderzoek en de positionering van andere toezichthouders ook inzichten over hoe de onafhankelijkheid van rijksinspecties in samenhang met kwaliteit van toezicht versterkt kan worden. Vanuit de literatuur blijkt dat de volgende factoren feitelijke onafhankelijkheid van een rijksinspectie vergroten: formele onafhankelijkheid, expertise, reputatie, autoriteit, maatschappelijke legitimiteit, bekostigingsstructuur, leiderschap, management en cultuur. Een mechanisme die vanuit de beschreven casussen naar voren komt is bijvoorbeeld inkapseling, waardoor een onderzoek van een inspectie wordt aangepast of achtergehouden wordt door een ministerie. Een rijksinspectie kan onder druk toegeven aan een wens vanuit de politiek, sector of een ministerie, door een context van tegenstrijdige belangen. Een context waarin meerdere mechanismen kunnen plaatsvinden die de onafhankelijkheid van rijksinspecties verminderen, is bij grote verwevenheid tussen Staat, ministerie en sector, waardoor een gesloten netwerk kan ontstaan en de kwaliteit van besluitvorming achteruit gaat. Er kan rolvermenging ontstaan wanneer een ministerie toezichthoudende taken naar zich toe trekt en ingrijpt op de kerntaken van een rijksinspectie. Vanuit het oogpunt van kwaliteit van toezicht is dit onwenselijk wanneer een ministerie tegelijk beleid en wet- en regelgeving maakt en zich tegelijk inmengt in het toezicht. Tegelijk is toezicht onderdeel van de beleidscyclus en gebaat bij een goede een goede werkrelatie tussen een ministerie en een rijksinspectie. Uitgangspunt voor de formulering van interventies is de gedachte die Sparrow, een richtinggevend denker in het toezichtveld, centraal stelt.
Item Type:Essay (Master)
Faculty:BMS: Behavioural, Management and Social Sciences
Subject:85 business administration, organizational science
Programme:Public Administration MSc (60020)
Link to this item:https://purl.utwente.nl/essays/93455
Export this item as:BibTeX
EndNote
HTML Citation
Reference Manager

 

Repository Staff Only: item control page